Xã Xuân Minh có trên 2.700 nhân khẩu, 8 dân tộc anh em cùng sinh sống, đa số người dân sống bằng nghề nông, trồng chè, thảo quả và lao động tự do. Trước đây, do nhận thức của người dân còn hạn chế và hủ tục lạc hậu. Điều này kéo theo nhiều hệ lụy như: Hộ nghèo tăng cao, trẻ em sinh ra không được chăm sóc tốt, trẻ bỏ học giữa chừng, trẻ dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng… Xác định nguyên nhân chủ yếu là sinh đẻ không có kế hoạch, đông con dẫn đến nghèo đói, cấp ủy Đảng, chính quyền xã Xuân Minh đã xây dựng chính sách riêng cho công tác DSKHHGĐ, đưa ra những giải pháp khắc phục, đẩy mạnh tuyên truyền, rà soát địa bàn để vận động người dân nâng cao ý thức về sinh đẻ có kế hoạch; củng cố, kiện toàn BCĐ công tác DSKHHGĐ xã. Bên cạnh đó, tổ chức nhiều đợt cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình cho các đối tượng phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, phát huy vai trò trách nhiệm của đội ngũ cộng tác viên, tuyên truyền viên dân số thôn bản; phối hợp với Hội LHPN, Đoàn thanh niên, Trạm Y tế xã xây dựng và nhân rộng nhiều mô hình truyền thông mới có hiệu quả như: Câu lạc bộ không sinh con thứ 3…

Đến thăm gia đình chị, Phượng Mùi Mấy thôn Minh Sơn, một hộ có kinh tế khá ở địa phương. Chị Mấy chia sẻ: Nhờ được cán bộ xã, thôn tuyên truyền về các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về pháp Lệnh dân số nên chị đã ý thức được việc sinh nhiều con là một trong những nguyên nhân dẫn đến đói nghèo nên gia đình chị đã bàn bạc, thống nhất với chồng chỉ đẻ 2 con để chăm lo nuôi dạy con chu đáo. các con của chị đều chăm ngoan, học giỏi, gia đình hòa thuận, hạnh phúc.

Còn đối với chị Liều Thị Thắng dân tộc Pả Thẻn ở thôn Lùng Lý, mặc dù là Đảng và Nhà nước cho phép và khuyến khích dân tộc chị được sinh 3 con, nhưng gia đình chị và bà con thôn bản đều chỉ sinh từ 1-2 con, bởi mọi người nhận thức được tác hại của việc sinh nhiều con ảnh hưởng đến sức khỏe và kinh tế gia đình.

Tại xã Xuân Minh, việc thực hiện chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình được đưa vào hương ước, quy ước của các bản làng. Hầu hết các gia đình trong độ tuổi sinh đẻ đều đăng ký thực hiện mô hình không sinh con thứ 3. Bên cạnh đó, cán bộ dân số, phụ nữ đã lấy những gương điển hình sinh ít con, có cuộc sống ấm no hạnh phúc, con cái chăm ngoan để tuyên truyền, vận động.

Nhờ có quy ước chặt chẽ nên nhiều năm qua, không có cặp vợ chồng nào trong xã Xuân Minh sinh con thứ 3 dù có nhiều gia đình có đến 2 người con gái; toàn xã không có người vi phạm chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình; tỷ lệ các cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại đạt cao hơn. Nhờ những cách làm, giải pháp cụ thể, thiết thực, nhất là có sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, xã Xuân Minh đã trở thành điểm sáng của của địa phương về duy trì thành quả giảm sinh. Đây là cách làm đáng được nhân rộng ra các địa phương để góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo trên địa bàn.