Thông tin tuyên truyền

Bảo tồn và giữ gìn nét đẹp trang phục truyền thống của người Pà Thẻn

01/09/2020 10:33 1658 lượt xem

Gắn liền với lịch sử của mỗi dân tộc cùng với tiếng nói, chữ viết thì trang phục là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên bản sắc văn hóa. Trong xu thế hội nhập và phát triển hiện nay, các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc thiểu số trong đó có trang phục truyền thống đang dần bị mai một, pha tạp và dần biến mất khỏi đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số nói chung, dân tộc Pà thẻn (Quang Bình) nói riêng. Để giữ gìn và bảo tồn trang phục truyền thống của dân tộc Pà Thẻn, thời gian qua, huyện Quang Bình đã có nhiều giải pháp để khôi phục và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc này.

 

Cuộc sống của người Pà Thẻn gắn liền với thiên nhiên, với những nét riêng độc đáo trong phong tục, tập quán và cách sinh hoạt văn hóa. Cùng với các dân tộc ít người khác trên địa bàn huyện Quang Bình, người Pà Thẻn có những đặc trưng văn hóa vật thể và phi vật thể rất phong phú thể hiện sự gắn bó trong công đồng dân cư. Theo thời gian, do nguyên nhân khách quan và chủ quan, nhiều nét văn hóa độc đáo của người Pà Thẻn trong đó có trang phục truyền thống đang có nguy cơ bị mai một, pha tạp. Trước thực trạng đó, chị Tải Thị Mai – Phó Chủ tịch Hội LHPN xã Tân Bắc đã có cách làm sáng tạo đó là mở lớp dạy miễn phí cho các chị em Hội viên phụ nữ biết cách dệt và tạo ra một bộ trang phục hoàn chỉnh của dân tộc mình. Mỗi sản phẩm dệt bao hàm trong đó không chỉ là sự sáng tạo, tính nghệ thuật mà còn chất chứa cả tâm hồn, tình cảm, suy nghĩ của con người Pà Thẻn. Vì thế chị Tải Thị Mai khao khát được sống với nghề dệt và mong muốn luôn được nhìn thấy sản phẩm dệt hiện hữu trong đời sống, sinh hoạt thường ngày của đồng bào dân tộc mình.

 

Người Pà Thẻn làm trang phục truyền thống bằng tâm hồn, bằng cảm xúc của mình, biểu hiện những quan niệm đẹp đẽ, trong sáng, chất phác về mối quan hệ giữa con người với con người, giữa con người với thiên nhiên, núi rừng; với vạn vật xung quanh thông qua thái độ tôn trọng, sự cởi mở, hòa đồng, cộng sinh, gắn bó. Qua đó, trang phục đã nói lên cốt cách, tâm hồn người Pà Thẻn, là nơi trải nghiệm những rung cảm mãnh liệt và chất chứa nguồn mỹ cảm vô tận trong đời sống cộng đồng. Nghệ thuật trang trí trên trang phục đã làm tăng giá trị văn hóa, lịch sử, nghệ thuật của bản thân trang phục lên gấp nhiều lần, trang phục không đương thuần chỉ đảm đương công năng che thân, giữ ấm mà còn có tác dụng khích lệ, động viên tích cực đến đời sống tinh thần, quá trình lao động và sinh hoạt của người dân trong vùng, tạo nguồn cảm hứng sáng tạo cho các thế hệ người Pà Thẻn. Bao đời nay, Người Pà Thẻn ở Quang Bình luôn tự hào về trang phục truyền thống của tộc người mình. Mặc dù, xã hội ngày càng phát triển, đời sống ngày càng được nâng cao, hàng hóa ngoại lai xâm nhập vào tận thôn bản với giá cả phải chăng, hoa văn màu sắc rực rỡ nhưng phụ nữ Pà Thẻn vẫn tự tay làm trang phục cho mình và cho người thân trong gia đình. Qua đó, trang phục và nghệ thuật trang trí trên trang phục đã thực sự trở thành những thành tố quan trọng, linh thiêng không thể thiếu trong đời sống cộng đồng và cấu thành nên văn hóa Pà Thẻn mang tính riêng biệt. Cho dù xã hội phát triển đến đâu, thì văn hóa luôn là nét đặc trưng, “linh hồn” của mỗi dân tộc. Vì lẽ đó mà các bà, các mẹ - những thế hệ đi trước vẫn đang hàng ngày miệt mài khôi phục, gìn giữ, truyền thụ những nét đẹp văn hóa truyền thống cho thế hệ sau.

Thông qua nghệ thuật trang trí, người Pà Thẻn đã gửi gắm vào đó những nét đặc sắc của văn hóa, khát vọng cháy bỏng về cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Người Pà Thẻn có trách nhiệm, say mê và tự hào về công việc thêu may trang phục để tạo nên nét đẹp duyên dáng mà dung dị, nồng nàn và quyến rũ, tài hoa và nhân văn, có sức hút mãnh liệt đối với mỗi cá nhân trong cộng đồng và trở thành ‘‘hồn cốt’’ của cộng đồng. Đây chính là nguồn động viên sâu sắc, là sức mạnh tinh thần giúp cho người Pà Thẻn vươn tới những điều tốt đẹp hơn trong cuộc sống. Trang phục truyền thống của các dân tộc nói chung, người Pà Thẻn huyện Quang Bình nói riêng là di sản văn hóa tồn tại từ nhiều đời, là thông điệp của quá khứ để lại cho hôm nay và mai sau. Việc giữ gìn và bảo tồn trang phục truyền thống là vô cùng cần thiết nhất là trong xu thế hội nhập và phát triển hiện nay. Qua khảo sát thực tế tại một số thôn, bản cho thấy nhu cầu sử dụng trang phục truyền thống trong cộng đồng ngày một ít; chỉ khoảng 30% số người biết cắt, khâu, trang trí trang phục, chủ yếu tập trung ở người lớn tuổi (từ khoảng 40 tuổi trở lên).

Có thể nói trang phục truyền thống dân tộc Pà Thẻn là một nét văn hóa đẹp, là đứa con tinh thần của cộng đồng Pà Thẻn ở Quang Bình. Trang phục trở thành một trong những sắc thái để nhận biết đặc trưng văn hóa, tộc người và là dấu hiệu để phân biệt dân tộc Pà Thẻn với cộng đồng các dân tộc khác. Trang phục truyền thống Pà Thẻn cũng đảm đương nhiệm vụ thiêng liêng là cầu nối, là phương tiện chuyển giao, là mối giao cảm trao truyền giữa các thế hệ, là “văn bản” lưu giữ hết sức chân thực và bền vững những khía cạnh cuộc sống từ đời này sang đời khác.

 


Tin khác

Liên kết website